Proizvodnja zelene salate moguća je tokom cele godine. U našem području gaji se i u plastenicima, ali je vrlo važno odabrati odgovarajuće sorte za proizvodnju u zaštićenim prostorima.
Zelena salata (Lactuca sativa) je jednogodišnja biljka iz familije glavočika. Vodi poreklo iz zemalja Mediterana.
Veliki broj poljoprivrednih proizvođača se odlučuje za gajenje salate tokom cele godine. U našem području gaji se i u plastenicima.
Koje sorte salate odabrati za proizvodnju u zaštićenom prostoru i kako je negovati, savetuje Borko Ivanović dipl. inž. poljoprivrede PSSS Čačak.
Sortiment zelene salate
Za proizvodnju u zaštićenom prostoru pogodne su glavičaste sorte.
Za berbu u januaru i februaru najpogodnije je setvu obaviti u tri roka: početkom, sredinom i krajem novembra meseca.
Bitno je odabrati adekvatnu sortu za određeni period gajenja. Ukoliko se odabere neadekvatna sorta uspeh u proizvodnji će izostati (ukoliko se gaji prolećna sorta zimi, može se desiti da salata uopšte ne zavije glavicu).
Sorte koje se mogu gajiti od kasne jeseni do proleća u plastenicima i staklenicima su: Markies, Judita, Shangore, Baglin, Centore, Pantlika itd, savetuje Ivanović.
Temperaturni uslovi koje treba ispoštovati:
- optimalna temperatura za zavijanje glavice je 16 °C;
- minimalna temperatura na kojoj salata obavlja fiziološke funkcije 5 °C a maksimalna 20-25 °C.
- može izdržati i kratkotrajne mrazeve do -8 °C.
Navike i želje potrošača određuju tip i vrstu salate, odnosno, gaji se ono što se može plasirati na tržištu.
Nega rasada i rasađivanje
Proizvodnja rasada traje 4-6 nedelja u zavisnosti od doba godine i uslova. Leti taj period je kraći dok zimi traje oko 6 nedelja.
Rasađivanje se vrši u zavisnosti od načina proizvodnje rasada, ako su kocke, one se polažu 1/3 u zemlju.
Rasađivanje se vrši na 25×25 cm ili 25×30 cm. Odnosno 14-16 biljaka/m².
Ako se seme seje u kockama, rasadnički period traje duže jer biljci treba više vremena da formira korenov sistem i u tom periodu treba koristiti đubriva koja imaju veći procenat fosfora npr. 15:30:15 ili 10:40:10.
Đubrenje
Od formiranja rozete do početka glavičenja trebalo bi upotrebiti đubriva koja imaju nizak sadržaj azota npr. 4:10:40 i u ovoj fazi potreban je i bor.
Posle prve berbe idealna formulacija bi bila 20:40:10 (pre zasnivanja zelene salate potrebno je izvršiti analizu zemljišta).
Navodnjavanje
Navodnjavanje u zatvorenom prostoru najčešće se odvija sistemom kap po kap koji je pogodan jer se pored zalivanja vrši i prihranjivanje.
Mikrorasprskivači služe da se njima koriguje vazdušna vlaga koja u najvećem delu vegetacije treba da bude 70%, podseća savetodavac Ivanović.
Korišćenjem malč folije sprečava se prodor zemljišnih patogena, održava zemljište čisto od korova, biljka je čistija i samim tim ima veću tržišnu vrednost, pod folijom se čuva vlaga i voda ne dolazi u kontakt sa biljkom.
Pored ovih mera nege i zaštita hemijskim sredstvima je nezaobilazna mera.