Oboljenja izazvana mikotoksinima kod životinja nisu kontagiozna, vezana su za hranu i specifična hraniva. Slična su avitaminozama,
ne leče se antibioticima, a u organizmu životinje ne izazivaju imunološki odgovor, jer mikotoksini su male molekulske mase, pa su životinje trajno nezaštićene od njihovog delovanja.
Oboljenja od mikotoksina su najčešće sezonskog karaktera i manifestuju se trovanjima. Trovanja mogu biti:
1. primarna:
– akutna primarna mikotoksikaza javlja se sa izraženim kliničkim znacima ili nastupa smrt životinje, a početni simptomi variraju u odnosu na vrstu mikotoksina a mogu biti: hepatitis, hemoragije, nefritis, nekroze epitela i dr.
– hronične primarne mikotoksikaze najčešće se javljaju u vidu pada proizvodnih rezultata (posebno je problem slabijeg kvaliteta mesa koji je uočljiv tek nakon klanja životinje)
2. sekundarna nastaju usled poremećaja rezistencije životinje prema pojedinim infektivnim agensima.
Simptomi trovanja mikotoksinima zavise od:
– količine i vrste mikotoksina
– dužine trajanja ishrane kontaminiranom hranom
– kategorije i vrste životinja.
Količina mikotoksina koja izaziva imunosupresivne efekte znatno je manja od količina koje izazivaju hronične mikotoksikaze. Izuzetno niski sadržaj mikotoksina u hrani vezani su za specifične poremećaje ćelijskog imunog sistema, dok nešto viši sadržaj vezan je za poremećak sinteze antitela.
Promene izazvane mikotoksinima zavise od vrste i količine mikotoksina u hrani, od dužine unošenja u organizam, kao i od generskih (vrsta, rasa, soj), fizioloških (kategorija, dob života, ishrana) osobina životinje i spoljašnjih – zoohigijenskih uslova. Mikotoksini, obzirom na velike razlike u hemijskoj strukturi, mogu da izazovu različite biološke efekte u vidu imunomodulatornog, kancerogenog, mutagenog, embriotoksičnog i teratogenog efekta. Efekti toksičnosti zavise od vrste, rase, pola, doba života, kvaliteta obroka i prisustva drugih mikotoksina.
Izrazito toksični mikotoksini (ciklohlorotin, rubratoksin B) izazivaju letalni ishod u količinama manjim od 1 mg/kg TM, a vrlo toksični (aflatoksin B1, trihotenceni, citreoviridini) sti efekat imaju u količini između 1-10 mg/kg TM.
DON mikotoksin kod svinja izaziva poremećaje u reprodukciji, dijareju, odbijanje hrane i dr.
Autor: Violeta Petrović-Luković
psss.rs
