Svrha uzorkovanja je određivanje sadržaja mineralnog azota u zemljištu (nitratni + amonijačni) na osnovu čega se daje preporuka za đubrenje azotnim
đubrivima.
- Vreme uzorkovanja: 7 – 10 dana pre prve prihrane ozimih useva ili pre setve jarih useva.
- Najveća površina parcele sa koje se uzima jedan prosečan uzorak: Ova površina zavisi od toga koliko je parcela ujednačena po plodnosti, nadmorskoj visini, nagibu i boji. Na ujednačenoj parceli najveća površina iznosi 15 do 20 ha (26,1 do 34,8 kj), a na neujednačenoj parceli 5 do 10 ha (8,7 do 17.4kj). Neujednačenu parcelu treba podeliti na dva ili više tipičnih delova, pa na svakom od tih delova treba uzeti jedan prosečan uzorak. Tako se na parceli sa neujednačenom nadmorskom visinom jedan prosečan uzorak uzima iz depresije, a drugi prosečan uzorak sa uzvišenja.
- Broj pojedinačnih uzoraka (uboda sondom): Jedan prosečan uzorak treba da se sastoji od 15 do 25 pojedinačnih uzoraka, odnosno uboda sondom, koji su ravnomerno raspoređeni po čitavoj parceli. Pošto je ručno uzorkovanje zemljišta veoma naporan posao, može se uzeti i manji broj pojedinačnih uzoraka, ali on ne bi smeo da bude manji od pet.
- Dubina uzorkovanja: Uzorci se uzimaju specijalnom sondom do propisane dubine, po slojevima od 30 centimetara. Kod jarog ječma i povrća uzorci se uzimaju sa dubine 0 do 30 cm i 30 cm do 60 cm. Kod ozimog ječma, ozime pšenice, uljane repice i soje uzorci se uzimaju sa dubine 0 do 30 cm, 30 do 60 cm i 60 do 90 cm. Kod kukuruza, šećerne repe i suncokreta uzorci se uzimaju sa dubine 0 do 30 cm, 30 do 60 cm, 60 do 90 cm i 90 do 120 cm.
- Masa prosečnog uzorka: Oko 5oo grama.
- Postupanje sa uzorcima: Od uzorkovanja do analize, uzorke treba čuvati i transportovati na temperaturi do 4 stepena Celzijusova. Najbolje je analizu obaviti odmah posle uzorkovanja, a najkasnije 7 dana nakon uzimanja uzoraka. Ako se uzorci drže na višoj temperaturi od navedene, analiza će pokazati veću količinu mineralnog azota od one koja se nalazila u zemljištu u trenutku uzorkovanja, pa će data preporuka za đubrenje biti pogrešna.
Autor: Mr Ilija Bjelić
PSS Zrenjanin
