Crveni voćni pauk (Panonichus ulmi Koch) je značajna ekonomska štetočina vinove loze i mnogih voćnih vrsta.
Smatra se da se u plantažnom gajenju voća pojavila još davne 1960. godine sa primetnim štetama na listovima duž lisnih nerava u vidu žućkastih mrlja, koje vremenom postaju ljubičastocrvene ili braon boje. Kod jačeg napada ove grinje nastaje sušenje, deformisamje listova, oštećeno lišće masovno opada sa drveta, plodovi ostaju sitniji.
Optimalna temperatura vazduha za razvoj crvenog voćnog pauka je od 22 ºC, a vlažnost vazduha u intervalau od 60-75 %, mada mnogi abiotički i biotički faktori utiču na dinamiku ove grinje. Kiša ne utiče preterano na njen razvoj jer se grinje nalaze na poleđini lista.
Istraživanja ukazuju da hemijski sastav listova, najviše sadržaj azota, utiče na populaciju ove grinje, tako što se ženke crvenog pauka hraneći se lišćem bogatijim azotom, daleko plodnije i polažu do pet puta više jaja.
Sve je teže postići visoke prinose u voćnjacima sa intezivnom agrotehnikom i zbog jake populacije crvenog voćnog pauka što se objašnjava ekološkom teorijom po kojoj se upotrebom insekticida širokog spektra delovanja utiče istovremeno na nestanak njegovih prirodnih neprijatelja. Upotrebom insekticida istog mehanizma delovanja nastaje rezistencija.
Takođe, preterano đubrenje i određene supstance imaju pozitivan uticaj na razvoj grinje.
Crveni voćni pauk
Prilikom zaštite od crvenog voćnog pauka u toku vegetacije više puta se plodovi tretiraju sredstvima za zaštitu bilja, akaricidima. Pokazalo se da česta upotreba akaricida dovodi do rezistencije pauka na određene grupe aktivnih supstanci. Istraživanja u Nemačkoj su ukazala da jedan od najvećih problema vezan za kontrolu razvoja crvenog voćnog pauka, uz primenu akaricida, je njihov kratak životni ciklus i visok reproduktivni potencijal.
Integrisana zaštita od crvenog pauka
U zaštiti od crvenog voćnog pauka u okviru integrisane zaštite potrebno je pratiti prognozu ovih štetočina, zato važnu ulogu preuzima portal prognozno izveštajne službe Srbije, koji određuje optimalne rokove zaštite na osnovu različitih modela prognoze zaštite. Prateći populaciju štetnih organizama u okviru sistema integrisane biljne proizvodnje, ujedno se prati i broj korisnih organizama koji su prirodni neprijatelji ove štetočine.
Najznačajniji prirodni neprijatelji crvenog voćnog pauka koji se koriste u biološkoj kontroli su predatorske grinje iz porodice Phitoseiidae i Stigmaeidae. Intezivna upotreba različitih sredstava za zaštitu bilja dovela je do smanjenja broja prirodnih populacija korisnih organizama.
Pripremila: Mirjana Petrović, savetodavac
