Urea u ishrani goveda se daje sa kukuruzom, ječmom, rezancima šećerne repe i dr. Ne sme da se daje sa hranivima koji prirodno sadrže enzim ureazu (sirova soja) jer može doći do intoksikacije.
Mikroorganizmi koji nastanjuju predželuce preživara, u stanju su da za sintezu sopstvenih proteina koriste neproteinski azot – NPN. Danas je NPN široko prihvaćen kao relativno jednostavan postupak za pojeftinjenje proizvodnje, ističe Marko Veljković, savetodavac PSSS.
Urea u ishrani goveda
Najčešće se koristi urea (karbamid). Razlog za to je njena srazmerno pristupačna cena, kao i jednostavnost pri rukovanju i uključivanju u obroke preživara. Urea se pod dejstvom ureaze mirkoflore u buragu veoma brzo razlaže do amonijaka i ugljen dioksida. Amonijak koji se oslobađa može da bude apsorbovan kroz zidove buraga a zatim da dospe u krv.
Prilikom početnog eksperimentisanja sa ureom, zbog neadekvatnog doziranja i davanja, bilo je slučajeva ozbiljnih intoksikacija, pa i uginjavanja životinja. Danas je to postala praktična mera.
S obzirom da se ona vrlo brzo razgrađuje u buragu, veliki broj istraživača je ispitivao mogućnost njene zamene drugim NPN jedinjenjima, međutim, i pored pomenutih istraživanja, nije otkriveno jedinjenje koje se uspešnije može koristiti, posebno kad se uzme činjenica da ona ima najveći udeo azota (42-46%).
Normiranje uree u ishrani krava
Korišćenje uree dovodi do smanjenja troškova ishrane kod svih vrsta i kategorija preživara. Opšte je prihvaćeno i uobičajeno, navodi Veljković, da se urea u obroke za ishranu preživara uključuje u sledećim količinama:
- tako da zamenjuje do 25-30% ukupnih potreba proteina u obroku
- do 1% u kompletnim proteinskim smešama
- do 5% u dopunskim proteinskim smešama koncentrata
- do 20 g na svakih 100 kg telesne mase.
Veljković objašnjava i koje osnovne uslove treba obezbediti:
- da se obezbedi dovoljno lako dostupnih ugljenih hidrata kao izvor energije
- da se onemogući prebrza razgradnja uree i oslobađanje amonijaka, primenom određenih postupaka obrade ili načinom hranjenja
- da se omogući populaciji mikroorganizama u buragu da se prilagode na upotrebu uree.
Korišćenje uree i drugih NPN jedinjenja ograničeno je potrebama mirkoorganizama jer samo oni mogu da iz neorganskog N formiraju kvalitetan mikrobijalni protein. Ureu je najbolje davati sa kukuruzom, ječmom, rezancima šećerne repe i dr.
Takođe treba ureu davati kao fino mlevenu, potopljenu u vodi, vezano za neko ugljenohidratno hranivo. Pored toga, urea ne sme da se daje sa hranivima koji prirodno sadrže enzim ureazu (sirova soja) jer može doći do intoksikacije, naglašava savetodavac Veljković.
