Genomska ocena krava – Već u uzrastu podmlatka od 2 meseca, mada je genomsku ocenu moguće uraditi i na nivou embriona, farmeri mogu doneti pragmatičnu odluku
Dan kada su iz SAD stigli rezultati genomske analize DNK uzoraka poslatih sa jedne od najboljih farmi muznih krava u Srbiji, može se smatrati istorijskim za stočarstvo Srbije.
To se dogodilo 16. marta, 2018. godine, kada su na email adresu autora ovoga teksta, stigli su preliminarni podaci analizirani od strane CDCB (Council of Dairy Breeding, USA), ustanove koja je kvalifikovana za poslove u vezi genomske ocene i selekcije.
Ideja koju sam još 2008. godine doneo u Srbiju zajedno sa gotovim predlogom, a koja bi omogućila proizvodjačima mleka, pre svega holštajn populacije krava, momentalni “priključak” sa svetskim liderima u proizvodnji mleka, tada nije bila prihvatljiva stručnjacima u Srbiji, iz samo njima znanih razloga.
Ponovljeni predlog u vezi genomske ocene grla, zamalo nije prošao kao i inicijalna ideja. Ponuđena saradnja je bila “glatko” odbijena od strane institucije koja bi trebalo da prednjači u promociji novih tehnologija.
Ipak, ideja je prepoznata i prihvaćena na Poljoprivrednom fakultetu u Novom Sadu – departmanu za stočarstvo, kao i od strane Glavne odgajivačke organizacije Vojvodine. Nakon vrlo profesionalnih razgovora došlo se do modela saradnje i odluke da se krene sa praktičnim radom na genomskoj selekciji.
Čast da bude prva farma sa genomski ocenjenim grlima pripala je farmi PD AD Maglić. Uzorci DNK uzeti sa ove farme obrađeni su na Poljoprivrednom fakultetu Novi Sad – departmanu za stočarstvo, i u skadu sa striktnom procedurom o slanju biološkog materijala, poslati su u SAD. Nakon mesec dana analiza, farma je dobila neprocenjivo vredne podatke o kvalitetu grla, što svakako zaslužuje, jer je i finansijski u potpunosti podržala ovaj projekat.
Naravno, “pobednika” ima više, ali najveći su svakako proizvođači mleka. Već u uzrastu podmlatka od 2 meseca, mada je genomsku ocenu moguće uraditi i na nivou embriona, farmeri mogu doneti pragmatičnu odluku koja se odnosi na profitabilnost proizvodnje mleka.
Ministarstvo poljoprivrede konačno može da definiše svoje podsticaje za “kvalitetna grla“ na bazi objektivnih pokazatelja, a selekcionari i stručnjaci Poljopriverednih stručnih službi imaju mogućnost da pokažu i “izmere” svoju stručnost na nivou farme.
Genomska ocena je u direktnoj službi struke, i kao takvu je treba omasoviti i koristiti.
Boris Berisavljević dipl. inž. stočarstva
Izvor: Poljoprivrednik
