Ministarstvo polјoprivrede i zaštite životne sredine, republičke i pokrajinske inspekcije nadležne za poslove polјoprivrede i zaštite životne sredine, kao i stručne organizacije zaštite prirode upozoravaju da su u Srbiji sve češći slučajevi stradanja zaštićenih vrsta od nacionalnog i međunarodnog značaja, čiji je uzrok zloupotreba insekticida Furadan 35 ST (aktivna supstanca: karbofuran).
Broj registrovanih slučajeva trovanja strogo zaštićenih vrsta ptica karbofuranom i broj otkrivenih zatrovanih mamaca u značajnom je porastu.
Najčešći način trovanja divlјih vrsta ptica i sisara jeste putem zatrovane hrane, odnosno ishranom divlјih vrsta ptica i sisara leševima životinja ili njihovih delova, koji su namerno tretirani sa ovim insekticidom i namerno postavlјeni kao mamci. Karbofuran deluje na centralni i periferni nervni sistem, blokira ili stimuliše prenos nervnih impulsa, izaziva paralizu mišića i dovodi do brze smrti.
Prema podacima Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode, samo u 2014. godini u okolini sela Svilojevo (opština Apatin), u tri navrata pronađeno je osam mrtvih jedinki strogo zaštićene vrste orla belorepana (Haliaeetus albicilla) i dve jedinke strogo zaštićene vrste mišara (Buteo buteo).
Toksikološkim ispitivanjima, izvršenim od strane Naučnog instituta za veterinarstvo „Novi Sad“, utvrđeno je da su jedinke uginule zbog unošenja hrane koja je tretirana karbofuranom. Samo jedna pronađena uginula jedinka belorepana nije imala ostatke karbofurana u organizmu, a za jedan leš belorepana toksikološka ispitivanja još uvek nisu završena. Međutim, u široj okolini sela Svilojevo otkrivene su još dve uginule jedinke ove vrste ptice. Pronađen je i leš ovce u čijoj neposrednoj blizini su pronađeni uginuli belorepani, za koji je toksikološkim ispitivanjima takođe utvrđeno da sadrži ostatke karbofurana.
Protiv nepoznatog počinioca, zbog čijeg nemara, nebrige, nesavesnog poslovanja i zloupotrebe insekticida Furadan 35 ST su uginule ove strogo zaštićene vrste (ukupno sedam belorepana i dva mišara), podnet je zahtev za pokretanje krivičnog postupka Osnovnom javnom tužilaštvu u Somboru dana 17.04. 2014. godine.
I druge ptice stradaju kao žrtva zloupotrebe karbofurana. Fitosanitarna inspekcija Ministarstva polјoprivrede i zaštite životne sredine je 26.04.2014. godine, po prijavi Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije, izvršila inspekcijski pregled u ataru naselјa Čoka, u istoimenoj severnobanatskoj opštini, gde je pronađeno 19 mrtvih jedinki strogo zaštićene vrste ždrala (Grus grus).
Laboratorijskim ispitivanjem uzorkovanog tretiranog semena kukuruza, čija setva nije izvršena na odgovarajući način (seme je ostavlјeno na površini zemlјišta), kao i ponika kukuruza sa parcele na kojoj su pronađeni uginuli ždralovi, utvrđen je visok sadržaj aktivne supstance karbofuran kojim je pre setve, već tretirano (dorađeno) seme kukuruza, ponovo tretirano u tzv. „kućnoj radinosti“.
Inspekcijski pregled izvršen je i od strane pokrajinske inspekcije zaštite životne sredine, kao i od strane republičke veterinarske inspekcije Ministarstva polјoprivrede i zaštite životne sredine.
Nakon rezultata toksikoloških ispitivanja leševa protiv zakupca parcele na kojoj su pronađeni uginuli ždralovi biće podnet zahtev za pokretanje odgovarajućeg postupka Osnovnom javnom tužilaštvu u Kikindi.
Učestali primeri uginuća strogo zaštićenih vrsta veoma su zabrinjavajući. Ovakvim nesavesnim i nezakonitim postupcima dovodi se u pitanje čak i opstanak nekih od zaštićenih vrsta ptica i sisara u Srbiji.
Ministarstvo polјoprivrede i zaštite životne sredine obaveštava javnost da je 31.12.2013. godine ukinuta dozvola za promet sredstva za zaštitu bilјa Furadan 35 ST u Srbiji. U skladu sa odredbama Zakona o sredstvima za zaštitu bilјa, inspekcijske službe Ministarstva, zajedno sa uvoznicima i distributerima aktivno radi na povlačenju iz prometa zaliha ovog sredstva za zaštitu bilјa, čija je dalјa prodaja i primena zabranjena.
Pozivaju se relevantne institucije i organizacije, nevladine organizacije i građani da, pravovremenim prijavlјivanjem eventualnih slučajeva posedovanja i korišćenja Furadana pomognu Ministarstvu polјoprivrede i zaštite životne sredine i drugim nadležnim organima u procesuiranja odgovornih počinilaca.
