Leska je dosta otporna biljka. Ne napada je veliki broj štetočina i bolesti. I pored toga proizvođači lešnika moraju obratiti pažnju na ključne momente u zaštiti stabala.
Značajna bakterijska oboljenja izazivaju bakterije, a jedna je česta u našim zasadima leske.
Kako da prepoznamo bakterioze leske i kako da sprečimo pojavu i širenje saznajemo od Zorice Lazic, dipl. inž. zaštite bilja PSSS Užice.
Bakteriozne bolesti leske
U svetskim naučnim krugovima opisane su četiri vrste bakterija koje izazivaju značajna bakterijska oboljenja na leski:
Xanthomonas arboricola pv.corylina – prouzrokovač bakteriozne plamenjače
Pseudomonas avellanae – prouzrokovač bakterioznog raka
Pseudomonas syringae pv.coryli – prouzrokovač bakterioznog uvenuća grana i letorasta
Agrobacterium tumefaciens – prouzrokovač bakterioznog raka korenovog vrata
Kod nas je zabeležena i proučavana samo Xanthomonas arboricola pv.corylina – prouzrokovač bakteriozne plamenjače.
Prve podatke o pojavi Xanthomonas corylina objavio je Šutic (1956).
Tokom 2008. godine na gajenoj leski na na više lokaliteta uočeni su simptomi oboljenje bakteriozne prirode (Obradović i Ivanović, 2008).
Simpomi bakteriozne plamenjače
Simptomi se ispoljavaju na pupoljcima, lišću, letorastima, deblu…
Prvi simptomi uočavaju se na pupoljcima koji dobijaju braon boju i često se ne otvaraju.
Na lišću se javljaju pege, nekroza i često lišće ostaje slepljeno za letoraste tokom zime.
Izumiranje mladih grančica i letorasta je glavni simptom.
U osnovi jednogodišnjih i dvogodšnjih letorasta javljaju se prstenaste pege koje se šire i dovode do sušenja i izumiranja zaraženih letorasta.
Slične promene zahvataju koru grana i stabla. Na granama zahvaćenim infekcijom formiraju se rak-rane.
Kako se bolest prenosi?
Bolest se prenosi zaraženim sadnim materijalom.
Bakterija se umnožava na mladim i zaraženim biljkama sa kojih se prenosi na zdrave kišnim kapima, vetrom ili alatom za orezivanje, dok je prenošenje insektima od manjeg značaja.
Značajan izvor inokuluma predstavljaju rak-rane, dok su zaraženi pupoljci od manjeg epidemiološkog značaja.
Biljke su najosetljivije tokom jeseni i zime, kada su pupoljci skoro potpuno formirani. Ako se infekcija ostvari u septembru, prvi simptomi zaraze su vidljivi u martu ili aprilu naredne godine.
Kišovito vreme i temperature oko 20 ºC su povoljne za nastajanje infekcije. Naročito su osetljivi mladi zasadi koji su dodatno oslabljeni slabom ishranom.
Sprečavanje pojave i širenja bakteriozne plamenjače
U cilju sprečavanja pojave i širenja bolesti preporučuju se karantinske i ostale fitosanitarne mere.
Najznačajnija mera u prevenciji bolesti je upotreba zdravog sadnog matrijala.
Kad je bolest vec prisutna potrebno je pratiti pojavu prvih simptoma bolesti koje se ispoljavaju početkom proleća i tokom leta.
Oboleli biljni delovi, zaražena stabla i mladi izdanci koji rastu iz osnove žbuna moraju se ukloniti iz zasada i uništiti spaljivanjem.
Dosadašnja istraživanja ukazuju da gajenje biljaka na teškim, glinovitim, slabo dreniranim zemljištima kisele reakcije povećava osetljivost prema patogenu i doprinosi jačoj pojavi bolesti.
Efikasnost u zaštiti leske može se postići primenom bakarnih jedinjenja 3-4 puta u toku vegetacije.
Prvim tretiranjem biljaka u proleće sprečava se primarna infekcija biljaka, drugi tretman štiti od moguće reinfekcije usled različitih faktora (povreda…). Poslednjim tretiranjem u jesen, nakon opadanja lišća, pravi se zaštitna barijera za prodiranje patogena u pupoljke i biljna tkiva.
PROČITAJTE KAKO ZAŠTITI ZASAD OD LEŠNIKOVOG SURLAŠA
