Svake godine u vreme cvetanja voća ili suncokreta stradaju pčele. Neki od nas nisu dovoljno savesni, a neodgovornost pojedinih korisnika pesticida za pčelare i pčele može imati katastrofalne posledice.
Pčelari koji su, nažalost, nailazili na prizore pomora pčela, doživljavali su neprijatnost i stres. U takvoj situaciji, i pored specifičnog emotivnog stanja, pčelar mora skupiti snagu i hitno reagovati.
Šta da uradimo kada konstatujemo pomor pčela i koji su osnovni koraci koje treba pčelar da preduzme saznajemo od diplomiranog inženjera poljoprivrede Pere Markića iz PSS Ruma.
Najpre se mora na osnovu simptoma uginulih pčela utvrditi da li se radi o trovanju, ili o bolestima pčela i legla.
Kod trovanja izazvanih pesticidima sva pčelinja društva obolevaju odjednom, primećuju se mrtve pčele u košnici, na poletaljci, letu, ispred košnica pa čak i na cvetu biljaka.
Iako je „Pravilnikom o držanju i primeni pesticida…“ zabranjeno tretiranje biljaka u cvetu insekticidima, često se ipak koriste u zaštiti gajenih biljaka. Fungicidi i herbicidi nisu tako toksični za pčele, ali gubitkom mirisa matične supstance sa tela tretirane pčele, pčele stražarice ih kasnije ne primaju i one su izgubljene za pčelinje društvo.
Ako se tretiranje izvodi sa zemlje, (mnogo je opasnije tretiranje iz vazduha) onda je ono moguće po precvetavanju biljaka kada inače cvetovi nisu atraktivni za pčelu.
Do trovanja može doći i posle precvetavanja biljaka ako biljke i dalje daju polenov prah ili ako ima korova u tretiranom zasadu.
Prilikom tretiranja važno je obratiti pažnju na zemljište sa medonosnim biljkama i njihovu udaljenost od pčelinjih zajednica. Najčešće se sredstva raznose vetrom prilikom zaprašivanja, a najmanje je ako se koriste atomozeri ili leđne prskalice.
ŠTA TREBA DA URADI PČELAR KADA REGISTRUJE POMOR PČELA?
- mora hitno da obavesti svoje udruženje kako bi njihova komisija izašla na teren – pčelinjak i da zapisnički konstatuje činjenično stanje, tj. koliko je stradalo pčela izletica, koliko kućnih pčela, da li je stradalo leglo ili možda čaki i matica,
- mora da obavesti inspektora za veterinu i poljoprivredu koji takođe moraju po službenoj dužnosti da sačine zapisnik i uzmu uzorak uginulih pčela (500gr. pčela) i legla kako bi se otklonila svaka sumlja da se ne radi o bolestima pčela i legala, a analizom uginulih pčela potvrdila sumnja da li se stvarno radi o trovanju pčela nekim pesticidom,
- mora učiniti sve kako bi preostali pčelinjak sačuvao i vratio ga u vitalnost, tj. ogoljeno leglo mora suziti, utopliti i blago prihraniti,
- tek posle dobijanja rezultata iz akreditovanih laboratorija, može se otpočeti sa pregovorima o sudskom poravnjanju pričinjene štete i izgubljenoj dobiti ili pokretanju sudskog spora.
